Sint Josephstraat 7
Herenhuis
Bossche monumenten
Dubbel spiegelsymmetrisch herenhuis
door Ed Hupkens
Het aan de Sint Josephstraat gelegen dubbel herenhuis met huisnummers 7 en 9 staat op een perceel met taps toelopende achterzijde. De gevels liggen nagenoeg vrij. Aan de linkergevel (nummer 9) grenst een muur met inrijpoort van het belendende pand. Langs de rechtergevel (nummer 7) loopt een oprijlaantje naar een oorspronkelijk met het woonhuis verbonden (thans gescheiden), inwendig verbouwd koetshuis dat buiten de rijksbescherming valt. Beide huizen hebben een achtererf met een kleine siertuin. De omstreeks 1880 gebouwde huizen zijn in neorenaissancestijl opgetrokken. Sinds mei 2001 staat het complex geregistreerd als rijksmonument. De indeling van de plattegronden van beide woonhuizen aan de Sint Josephstraat 7-9 is nagenoeg spiegelsymmetrisch. Foto: Josephine Peren.Bij ieder pand wordt de symmetrische, vijf traveeën brede lijstgevel versierd met speklagen, waterlijsten en een cordonlijst. De goot aan de voorgevel rust op blokken met diamantkop, daaronder zijn consoles. Tussen de consoles bevindt zich een tandlijst op uitkragende profielstenen. De gevelopeningen zijn getoogd en hebben natuurstenen aanzet- en sluitstukken. Op de begane grond zijn pilasters, voorzien van diamantkoppen. Op de verdieping is een balkon met balusterhek. De indeling van de plattegronden van beide woonhuizen is nagenoeg spiegelsymmetrisch. Een middengang met tochtportaal loopt door tot de achtergevel. Aan de ene kant bevinden zich twee kamers-en-suite met een aansluitende serre met uitzicht op het achtererf. Aan de andere kant aan weerszijden van het trappenhuis de keuken en enkele kamers. Op de verdieping diverse kamers, het balkon en de zolder. Van de interieurs zijn onder meer van belang: kelders met troggewelven op profielijzers en gele plavuizen; hal met marmeren vloer, lambrisering en onderdorpels; trappenhuis met bordestrap met decoratief gesneden balusters; pilasters met figuratieve voorstellingen; geëtst glas en marmeren vensterbanken op de bordessen; overlopen met overhoekse schamppalen; woonvertrekken met groen/zwarte schouwen en vouwbare vensterblinden; deels gepolychromeerde stucplafonds met florale en figuratieve voorstellingen; paneeldeuren met geprofileerd lijstwerk. Alleen in nummer 7: deels gebrandschilderd glas-in-loodraam in de serre, spekkastjes in de voormalige keuken. Alleen in nummer 9: decoratief gesneden, kwartronde zitjes onder de vensters aan de straatzijde. | 17 |
Stadsblad woensdag 31 november 2018 | 17
Rijksmonument
Sint Josephstraat 7
InleidingEen in de rooilijn van de St. Josephstraat gelegen dubbel herenhuis op een rechthoekig perceel met taps toelopende achterzijde. De gevels liggen nagenoeg vrij. Aan de linker gevel (nummer 9) grenst een muur met inrijpoort van het belendende pand. Langs de rechter gevel (nummer 7) loopt een oprijlaantje naar een oorspronkelijk met het woonhuis verbonden (thans gescheiden), inwendig verbouwd koetshuis dat buiten de bescherming valt. Beide huizen hebben een achtererf met een kleine siertuin.De omstreeks 1880 gebouwde huizen werden opgetrokken in Neo-Renaissancestijl. Achtergevel nummer 9 bij de keuken licht gewijzigd. Deuren en vensters, met name in de dakschilden, deels versoberd. Interieur slechts op onderdelen gemoderniseerd. OmschrijvingDe gedeeltelijk onderkelderde bakstenen panden beslaan beide een rechthoekige plattegrond en tellen twee bouwlagen en een kapverdieping onder een licht hellend tentdak met schilden voorzien van leien in Maasdekking en afgezet met omlopende noklijsten. Op de zijschilden per woonhuis vier ranke schoorstenen met uitkragende koppen en centraal in het voorschild een dakkapel met aedicula-motief voorzien van boogfronton bekroond met decoratieve piron. Aan weerszijden oeil-de-boeuf zoldervensters met kuifstukken. Omlopende, geprofileerde en gekorniste goot met tussen de kappen een zakgoot.De met machinale baksteen in kruisverband opgetrokken gevels van de twee huizen verspringen aan de straatzijde zeer licht ten opzichte van elkaar. Bij ieder pand wordt de symmetrische, vijf traveeën brede lijstgevel verlevendigd met speklagen, waterlijsten en een cordonlijst. Goot aan de voorgevel op blokken met diamantkop waaronder voluutvormige consoles. Tussen de consoles tandlijst rustend op uitkragende profielstenen. Onderlangs een verspringende hardstenen plint met gebosseerde en gebouchardeerde panelen in de borstwering. Getoogde gevelopeningen met natuurstenen aanzet- en sluitstukken. Tweeruits schuifvensters. Licht risalerende middentravee met op de begane grond pilasters voorzien van diamantkoppen en casementen aan weerszijden van een enkelvoudige beglaasde paneeldeur met pseudonaald en siersmeedijzeren rooster. Op de verdieping een balkon met balusterhek. Dagkanten en toog met natuurstenen omlijsting. Achtergevel met loggia over twee traveeën, afgezet met sierlijk gelobd houten stijl- en regelwerk (bovenzijde) en hekwerk met gesneden balusters. Deels T-vensters met hardstenen dorpels. Zijgevels soberder uitgevoerd met deels overeenkomende detaillering. Gepleisterde lijst onder de goot. Linkergevel met een op de verdiepingen uitkragende travee ter plaatse van het trappenhuis waarin oculus. Rechter gevel eveneens met oculus. De indeling van de plattegronden van beide huizen is nagenoeg spiegelsymmetrisch. Aan een tot de achtergevel doorlopende middengang met tochtportaal liggen aan de ene kant twee kamers-en-suite met een aansluitende serre met uitzicht op het achtererf en aan de andere kant aan weerszijden van het trappenhuis de keuken en een of meer kamers. Op de verdiepingen diverse (slaap-)kamers, het balkon en de zolder. Van de interieurs zijn onder meer van belang: kelders met troggewelven op profielijzers en gele plavuizen; hal met witmarmeren vloer, dito lambrisering en onderdorpels; trappenhuis waarin bordestrap met decoratief gesneden (begin-)balusters, pilasters met figuratieve voorstellingen, geëtst glas en marmeren vensterbanken op de bordessen; overlopen met overhoekse schamppalen, woonvertrekken met groen/zwartmarmeren schouwen en vouwbare vensterblinden; verder door het gehele huis zeer rijke, deels gepolychromeerde stucplafonds met florale en figuratieve voorstellingen en stucwerk(eier-)lijsten en paneeldeuren met geprofileerd lijstwerk. Alleen in nummer 7: deels gebrandschilderd glas-in-loodraam in de serre; met zwart/witte tegels ingelegde vloer en spekkastjes in de voormalige keuken; met diverse houtsoorten ingelegde parketvloer in de woonkamer. Alleen in nummer 9: decoratief gesneden kwartronde zitjes onder de vensters aan de straatzijde en originele (maar versoberde) deuren naar de serre. WaarderingHet dubbele herenhuis is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarden vanwege het belang van de nagenoeg spiegelsymmetrische plattegrond en verschijningsvorm voor de typologische ontwikkeling van dubbele herenhuizen. Het object heeft architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de kwalitatieve, verzorgde en gedetailleerde ornamentiek in ex- en interieur. Het object heeft ensemblewaarden als karakteristiek onderdeel van de historische bebouwing aan de in het kader van de stadsinbreiding in de tweede helft van de negentiende eeuw herbebouwde Sint Josephstraat. Verder is het object van belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en de vele bewaard gebleven onderdelen van het rijke interieur. |
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2004Adresboeken
Sint Josephstraat 7
Sint-Josephstraat D 169a (????)
| 1908 | H. van der Meulen (koopman, assuradeur) |
Sint-Josephstraat 7 (1909)
| 1910 | H. van der Meulen (koopman, assuradeur) |
| 1928 | J.A.M.J. de Leeuw |
| 1943 | J.A.J.M. de Leeuw (koopman koloniale waren) |
Bossche Encyclopedie |